<img class=”size-medium wp-image-6 aligncenter” src=”http://www.gilofos.com/wp-content/uploads/sites/6995/2015/09/800px-ΓΗΛΟΦΟΣ-300×216.jpg” alt=”800px-ΓΗΛΟΦΟΣ” width=”300″ height=”216″ /> <a href=”http://www.gilofos.com/wp-content/uploads/sites/6995/2015/09/800px-ΓΗΛΟΦΟΣ.jpg”><strong> << Η>> ΤΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ ΚΟΤΣΙΡΑ ΑΧΙΛΛΕΑ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ,<< Η ΤΣΙΟΥΚΑ-ΓΗΛΟΦΟΣ, ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ>>. </strong> <strong><strong>ΑΡΝΑΟΥΤ ΤΣΙΟΥΚΑ-ΓΗΛΟΦΟΣ</strong></strong> <strong>Έτσι επικράτησε μέχρι στις μέρες μας να ονομάζεται το ωραίο αυτό χωριό ,παλιά Τσιούκα.</strong> <strong>Το όνομα του χωριού απαντά και ως Τζούκα.</strong> <strong>Το τοπωνύμιο Τσούκα βρίσκεται γραμμένο σε πολλές γλώσσες (Αλβανική, Σερβική, Βουλγαρική) και σημαίνει κορυφή.</strong> <strong>Στην κάτω Ιταλία αναφέρεται ως ελληνική λέξη:zugga=κατσαρόλα, σκέυος μαγειρείου(Φαίδων Κουκουλές τόμος 6).Αυτό σημαίνει ότι επειδή το χωριό περικλείεται από λόφους ίσως έχει σχέση με την κατωιταλική αυτή εξήγηση της λέξης.Ο προσδιορισμός Αρναούτ (Αρβανίτικη)Τσιούκα θεωρώ ότι οφείλεται στις λίγες οικογένειες Αρβανιτών που κατοικούσαν σ’αυτό. Έως τον ΙΓ’ αι. οι Αρβανίτες ζούσαν νομαδικά ως βοσκοί και κτηνοτρόφοι σε πρόσκαιρους οικισμούς στην Ήπειρο και στην Θεσσαλία. Ήταν Τόσκηδες που κατέβαιναν να ξεχειμωνιάσουν και δεν ξαναγύριζαν στις ταραγμένες από τους πολέμους πατρίδες τους. Οι πρώτοι μόνιμοι οικισμοί αναφέρονται στην Θεσσαλία το 1315. Οι Αρβανίτες σύμφωνα με ιστορικές πηγές ,φαίνεται ότι ήρθαν στην Τσούκα γύρω στα 1320 μ.Χ Στα 1320, είχαν πλημμυρίσει την πεδιάδα εκτός από τις περιοχές, όπου υπήρχαν κάστρα που κατείχαν Καταλανοί και Βυζαντινοί. Ζούσαν σε φάρες (πατριές). Όταν πια η Θεσσαλία δεν τους χωρούσε, άρχισαν να κατεβαίνουν προς την Φθιώτιδα, Αττική , Βοιωτία και Πελοπόννησο. Οι τόποι ήταν ρημαγμένοι από τους αδιάκοπους πολέμους και οι Αλβανοί απλά έστηναν τα σπιτικά τους σε ερημωμένες περιοχές. Η προκοπή τους έγινε αιτία να διαδοθεί πως ήταν και πολύ καλοί γεωργοί. Δεν έφυγαν μόνο από τα χωριά Αρναούτ Τσιούκα και Αρναούτ Κερασιά (τη σημερινή Κερασούλα) .Σιγα σιγά έγινε αργότερα η αφομοίωση των Αρβανιτών από τον ντόπιο πληθυσμό. </strong></a> <strong>Στην Τουρκική απογραφή του 1454-1455 μ. Χ που πραγματοποίησε ο διοικητής των Τρικάλων καταγράφεται ως χωριό στο οποίο κατοικούσαν 47 οικογένειες.</strong> <strong>Το 1754 το χωριό είχε 29 οικογένειες σύμφωνα με τα κατάστιχα της μονής Βαρλαάμ των Μετεώρων όπου και ανήκε το χωριό(Κατάστιχο 225 . σελίδα 191,192 της μονης Βαρλαάμ)</strong> <strong>Το 1756 είχε 30 οικογένειες ,το 1758 36 οικογένειες (κατάστιχα 226,230) και το 1765 είχε 42 οικογένειες(κατάστιχο 236 της μονής Βαρλαάμ).</strong> <strong>Το 1820 σύμφωνα με τον κώδικα της Τρίκκης(Τρικάλων) είχε 18 σπίτια σύμφωνα με τον Ν.Γιαννούλη( κωδ.130)</strong> <strong>Το 1880 είχε 144 χριστιανούς κατοίκους.(Ι. Κοκίδης οδοιπορικά 199 σελίδα)</strong> <strong>Το φθινόπωρο του 1881 απελευθερώθηκε η Θεσσαλία και τα σύνορα της νέας Ελλάδας φτάσανε μέχρι τον <em>Αϊ-Λια της Τσιούκας</em></strong> <strong>Με την απελευθέρωση της Θεσσαλίας το 1881 η συνοριακή γραμμή διαίρεσε τον οικισμό και την κτηματική περιουσία σε δυο μέρη. Τ ο ένα τμήμα (Παλαιά Τσιούκα) έμεινε στην Οθωμανική επικράτεια και το άλλο πέρασε στην ελληνική γη όπου κάποιοι κάτοικοι του χωριού οι οποίοι φαίνεται είχαν από πριν βοσκοτόπια και καλύβες ίδρυσαν την νέα Τσιούκα , 1882. Το χωρίο αυτό δεν ήταν στη σημερινή τοποθεσία αλλά πιο νοτιότερα όπου εκεί υπήρχαν πηγές και ρυάκια με νερό. </strong> <strong>Σύμφωνα με μαρτυρίες των τότε κατοίκων και επειδή υπήρχαν κάποιοι αδικαιολόγητοι θάνατοι και κάποια άσχημα όνειρα (Αν δεν φύγετε από την τοποθεσία θα χαθείτε όλοι) οδήγησαν τους κατοίκους στη σημερινή τοποθεσία. Η νέα Τσιούκα μετονομάστηκε σε <a href=”http://foteino-tsiouka.blogspot.gr/” target=”_blank” rel=”noopener”>Φωτεινό</a> το έτος 1963. </strong> <strong>Το 1886 το<<πτωχών χωρίον τσιούκα>>είχε 40 οικογένειες<<ζώσας εν καλύβας>>(Ν.Σχινάς οδοιπορικά τεύχος Α-Β , 21-102)</strong> <strong>Το 1882 η Τσιούκα υπαγόταν στην επισκοπή των Σταγών.Απο το 1882-1896 βρέθηκε στη μητρόπολη Δισκάτας( Δεσκάτης) Μετά την διάλυσή της υπήχθη στη μητρόπολη Ελασσόνας.</strong> <strong>Σύμφωνα με ενθύμηση του 1877 υπήρχε στον οικισμό δάσκαλος.(1877 Αυγούστου 30 Τσιούκα,κάνω ενθύμησιν τον καιρόν όντας ήρθα εγώ ο Δημάκης πιδί του Παπαναστάση από χωρίον Πετσούγγια κε Ήμαν δάσκαλος είς χωρίον τσούκα)</strong> <span style=”color: #ff0000″><strong><a style=”color: #ff0000″ href=”http://www.gilofos.com/?p=171″ target=”_blank” rel=”noopener”>Κατά την Οθωμανοκρατία το χωριό αναφέρεται μεταξύ των τσιφλικίων του Αλή Πασά(Π.Αραβαντινός << Ο ΑΛΗ – ΠΑΣΑΣ >>.Σύμφωνα με το περιοδικό <<Μνήμων>> το χωριό ήταν τσιφλίκι το γιού του Αλή πασά Βελή πασά</a></strong></span> <strong>Το 1907 οι δυο οικισμοί νέα και παλιά Τσιούκα είχαν χάσει αρκετό μέρος της γης τους δηλαδή είχαν εξαγοραστεί.Το χωριό αναφέρεται και στον κώδικα της Ζάβορδας( Τσούκα χωρίον 138 ε)</strong> <strong>Στον κώδικα αναφέρεται και καποιος ιερέας από το χωριό τσιούκα και ονόματα κατοίκων:<<Κώνστα ιερέως , Ροήδως πρεσβυτέρας,Στάμο, Λούδο.Γεωργίου, καλλής, Θεοδώρου , Στάσω , Δήμο Ιωαννου,Μηχαήλ,Μάνθου,Αγγέλω ,Γιάννη , Δήμο,Γραμμάτους,Ζίσι ,Χρήστου Γεωργίου>></strong> <strong><em>Στην Τσιούκα οι Τούρκοι είχαν ισχυρά φυλάκια.Το κεντρικό τους φυλάκιο τοείχαν στην περιοχήΜερικέζιτουρκ.(mericez=φυλάκιο,πλατεία)</em></strong> <strong><em>Σήμερα υπάρχει αυτό το τοπωνύμιο και οι κάτοικοι το λένε Μιρκέζ.</em></strong> <strong><em>Άλλα φυλάκια είχαν στην κορυφογραμμή στον Αι-Λιά ,στην τοποθεσία καραούλια (όρια τσιούκας-<a href=”http://www.mavreli.org/” target=”_blank” rel=”noopener”>Μαυρελίου</a>) και στην τοποθεσία <<καμένος σταθμός>> που βρισκόταν δυτικά προς τον σημερινό δρόμο που πάει προς το Φωτεινό.</em></strong> <strong><strong><em>Απελευθέρωση περιοχής</em></strong></strong> <strong><strong><em>Το 1912 επειτα από πολλες μικρο συμπλοκές που ειχαν προηγηθεί έφτασε η ώρα της απελευθέρωσης</em></strong></strong> <strong>Σύμφωνα με το σχέδιο δράσης του Ελληνικού Στρατού, για την περιοχή μας έπρεπε να κατευθυνθεί το απόσπασμα των ευζώνων, που βρισκόταν στην Φαρκαδόνα. Το απόσπασμα αυτό με διοικητή το συνταγματάρχη <em>Σ.Γεννάδη</em>, αποτελούνταν από 2 τάγματα: το 1ο και το 4ο και μία διμοιρία 2 ελαφρών πολυβόλων. Διοικητής του 1ου τάγματος ήταν ο αντισυνταγματάρχης <em>Ιωάννης Καμπούρης</em>, από την Αμαλιάπολη του Αλμυρού, ο οποίος μας άφησε μια έκθεση των γεγονότων της απελευθέρωσης της πόλης μας.</strong> <strong>Το απόσπασμα του Σ.Γεννάδη φεύγοντας από τη Φαρκαδόνα έμεινε ένα βράδυ στον Παλιόπυργο και την επόμενη βραδιά στον Κονισκό (5/10/1912) όπου έλαβε τη διαταγή να προχωρήσει προς την παλιά Τσιούκα (Γήλοφο). Επειδή, όμως, οι εύζωνοι του 1ου τάγματος ήταν κουρασμένοι, μήναν έως τη 10 το βράδυ για ξεκούραση, οπότε ξεκίνησαν για το Γήλοφο. Η νυχτερινή πορεία ήταν πολύ δύσκολη. Παρά την κούραση φτάσαν στις <em>2:30 μετά τα μεσάνυχτα</em> στα τότε ελληνοτουρκικά σύνορα. </strong> <strong>Τα χαράματα και μετά από κάποιες ώρες μάχη μπήκαν θριαμβευτικά ελευθερώνοντας την παλιά Τσιούκα (Γήλοφος) στης <strong>6/10/1912</strong>. Στης 7:15 της 6ης Οκτώβρη, οι εύζωνοι αφήνουν άλλο ένα ελεύθερο χωριό και κατευθύνονται προς τη<a href=”http://dimos-deskatis.gr/” target=”_blank” rel=”noopener”> Δεσκάτη.</a> Η πυκνή ομίχλη που είχε απλωθεί στην ευρύτερη περιοχή δεν εμπόδισε τους ευζόνους που προχωρούσαν κανονικά.</strong> <strong>Παράλληλα με το απόσπασμα του Γεννάδη έπρεπε να κινηθεί και η ταχξιαρχία του ιππικού, η οποία βρισκόταν στο Πραιτώρι της Ελασσόνας. Η δύναμη αυτή φτάνοντας στην Δεσκάτη θα υποστήριζε το ιππικό στις επιθέσεις του.</strong> <strong> Κι ενώ το απόσπασμα του Γεννάδη έφτασε στην Δεσκάτη η ταξιαρχία του ιππικού δεν έφτασε. Άργησε να ξεκινήσει κι όταν έφτασε στην Βαλανίδα θεώρησε επικίνδυνη την προέλαση προς τη Δεσκάτη χωρίς την υποστήριξη του πεζικού. Γιαυτο γύρισε πίσω και έστειλε έναν ουλαμό αναγνωρίσεως στην Δεσκάτη, ο όποιος έφτασε ανενόχλητος και έδρασε μεμονωμένα. Στονοι Τούρκοι ήταν οχυρωμένοι στην κορυφή του λόφου απ’όπου μπορούσαν εύκολα να βομβαρδίσουν τους εύζωνους που ανέβαιναν με μεγάλη δυσκολία την ανηφόρα. Είχαν άφθονα πυρομαχικά και έριχναν αλύπητα. Γιαυτο και ο αγώνας συνεχίστηκε με αμείωτη ένταση έως το απόγευμα. Στην αρχή οι εύζωνοι είχαν βγάλει έξω από τα οχυρά τους Τούρκους. Ο συνεχείς, όμως, βομβαρδισμός με βλήματα κάθε μεγέθους, τους ανάγκασε να γυρίσουν πίσω. Για μια στιγμή φάνηκε ότι οι Τούρκοι είχαν υπεροχή και ήταν αμετακίνητοι από τις θέσεις τους. Τότε οι εύζωνοι αποφάσισαν να συρθούν μέχρι την κορυφή του Αϊ-Λια με τη λόγχη στο όπλο. Όταν έφτασαν στα ορύγματα των Τούρκων, ενώ οι άλλοι τουφεκούσαν για παραπλάνηση, τους ευνιδίασαν. Έτσι οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν προς τη Δέσκατη.</strong> <strong> Κατά τη διάρκεια της μάχης τραυματίστηκαν δύο αξιωματικοί, δύο λοχίες, ένας δεκανέας, και 13 εύζωνοι, και σκοτώθηκαν ο λοχαγός Δημ. Μανουσάκης και ένας δεκανέας.</strong> <strong> Μετά την υποχώρηση των Τούρκων, το 4ο τάγμα ανέβηκε στον Τρέτημο (βουνό στα νότια της πόλης) για να βοηθήσει το 1ο τάγμα , το οποίο μαχόταν ακόμη στο Ράτσινο. Οι άνδρες του τάγματος αυτού πολεμούσαν στην βροχή, που δυσκόλευε τα πράγματα. Οταν αντελείφθηκαν τον ερχομό του 4ου τάγματος, προέλασαν κανονικώς και ανάγκασαν τους Τούρκους να βγουν από τα ορύγματα και να τραπούν σε φυγή στον Πρίονο (βουνό στα βόρεια της πόλης).</strong> <strong> Στην συνέχεια ο 2ος λόχος του 1ου τάγματος κατέλαβε τη Δεσκάτη τα ξημερώματα της 7ης του Οκτώβρη 1912. Μετά ο λόχος αυτός εγκατέστησε προφύλακες στον αυχένα του Τρέτημου, πάνω από το Σταυρό και ο 1ος δεξιότερα, στον Κάτω Σταυρό, από όπου περνάει ο δρόμος για την Παρασκευή. Ο 3ος λόχος του 1ου τάγματος πήγε στην Παρασκευή, όπου έδωσε μια δίωρη μάχη με ένα τούρκικο απόσπασμα που ερχόταν ως επικουρία στις τούρκικες δυνάμεις της Δεσκάτης. Το απόσπασμα αυτό απωθήθηκε κι έφυγε για την Παλιούρια ,κι από εκεί για τα Γρεβενά.</strong> <strong> Ενθουσιασμένοι από τις νίκες του ελληνικού στρατού 25 Δεσκατιώτες που ζούσαν στην Αμερική, επέστρεψαν και κατατάχθηκαν εθελοντές. Πήραν μέρος σε πολλές μάχες στην Ήπειρο, στην Μακεδονία, στην Μικρά Ασία (ανατολικές πατριδες), όπου και σκοτώθηκαν οι 16 από αυτούς.</strong> <strong> Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τον Μακεδονικό Αγώνα, ένας απο τους κύριους οδηγούς του Παύλου Μελά, κατά την είσοδό του στην Μακεδονία, καταγόταν απο τον Γήλοφο. </strong> <strong>Το 1918 συστάθηκε ο νομός Κοζάνης (ΦΕΚ 31-12-1918) και το χωριό μαζί με τον Αγιώρη και το Διασελάκι συμπεριλήφθηκαν στη Δεσκάτη η οποία αναγνωρίστηκε ως κοινότητα του νεοσύστατου νομού</strong> <strong>Το 1927 (ΦΕΚ 1-2-1927) το χωριό από τσιούκα μετονομάζεται σε Γήλοφος</strong> <strong>Το <strong>1943 ( ΦΕΚ21-01-1943)</strong>η περιοχή μας αποσπάστηκε από τον νομό Κοζάνης και υπάχθηκε στην επαρχία Ελασσόνας του νομού Λαρίσης. </strong> <strong>Το <strong>1964</strong> (ΦΕΚ 30-10-1964)η επαρχία των Γρεβενών αναβαθμίστηκε σε νομό οπότε η Δεσκάτη έγινε ο δεύτερος Δήμος του νομού Γρεβενών. </strong> <strong>Ο Γήλοφος είναι οικισμός του δήμου Δεσκάτης.. Ο νέος νόμος (Ν. 2539/10-10-1997 – Ιωάννης Καποδίστριας) τον βρίσκει ενσωματωμένο στον δήμο Δεσκάτης και δεν επέρχεται καμία μεταβολή.</strong> <strong>Ο Γήλοφος είναι κτισμένος σε υψόμετρο 1058 μ.(μέτρηση με GPS) και βρίσκεται νότια ( 13 km) της πόλης της Δεσκάτης.Το ακριβές σημείο του χωριού είναι: Ν 39<sup>0</sup> 51΄ 12΄΄ Βόρεια και Ε 21<sup>0</sup> 47΄ 35΄΄ Ανατολικά .Οι κάτοικοί του είναι κυρίως κτηνοτρόφοι. Τα τελευταία χρόνια ασχολούνται και με την καπνοκαλλιέργεια .</strong> KINHΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΟΥ ΓΗΛΟΦΟΥ 1754 ΟΙΚΟΓΈΝΕΙΕΣ 29 ΚΑΤΟΙΚΟΙ 145-170 1820 ΟΙΚΟΓΈΝΕΙΕΣ 18 ΚΑΤΟΙΚΟΙ 120 1920 ΚΑΤΟΙΚΟΙ 57 1928 ΚΑΤΟΙΚΟΙ 84 1940 ΚΑΤΟΙΚΟΙ 126 1951 ΚΑΤΟΙΚΟΙ 181 1961 ΚΑΤΟΙΚΟΙ 1 92 1971 ΚΑΤΟΙΚΟΙ 180 1981 ΚΑΤΟΙΚΟΙ 177 1991 ΚΑΤΟΙΚΟΙ 151 ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Στον 39ο τόμο (2019) του επιστημονικού περιοδικού «ΤΡΙΚΑΛΙΝΑ», που εκδόθηκε αυτές τις ημέρες και το οποίο εκδίδει ανελλιπώς από το 1981 ο Φιλολογικός, Ιστορικός, Λογοτεχνικός Σύνδεσμος (Φ.Ι.ΛΟ.Σ.) Τρικάλων, μεταξύ άλλων εγκύρων μελετών για την περιοχή Τρικάλων που περιλαμβάνονται σ’ αυτόν, δημοσιεύεται και μια ενδιαφέρουσα μελέτη του φιλολόγου – ιστορικού Θεοδώρου Νημά με τίτλο «H οθωμανική απογραφή του 1454/55 σε έντεκα οικισμούς του Ν. Τρικάλων στα ανατολικά Χάσια: Πληθυσμός, παραγωγή, φόροι, ονόματα κατοίκων» (σελ. 33-65). Ειδικότερα στην εν λόγω μελέτη εξετάζεται το περιεχόμενο της οθωμανικής απογραφής του 1454/55 (δηλ. πριν από 565 χρόνια) σε έντεκα χωριά (οικισμούς) του Νομού Τρικάλων που βρίσκονται στα ανατολικά Χάσια. Πρόκειται για τα τότε χωριά: Αχελινάδα, Γερακάρι, Κονισκός, Λιόπρασο, Λογγάς, Σμόλια (σημ. Αγρελιά), Συκιά Ντάμπου (σημ. Συκιά), Τσιούκα Αρβανιτών (σημ. Γήλοφος Γρεβενών), Τσιούκα Βλάχων (σήμερα δεν υπάρχει) και Φλαμπουρέσι. Από την μελέτη αυτή διαπιστώνεται το ενδιαφέρον των Οθωμανών κατακτητών να καταγράψουν αφ’ ενός μεν τον παραγωγικό πληθυσμό των εν λόγω οικισμών, αφ’ ετέρου δε και τα παραγόμενα σ’ αυτούς προϊόντα με το ποσό των αναλογούντων φόρων. Το ίδιο βεβαίως έκαναν για όλες τις κατακτημένες από αυτούς περιοχές. Μέσα από αυτές τις αναλυτικές καταγραφές πληροφορούμαστε: τον αριθμό και τα ονόματα των Ελλήνων κατοίκων των εν λόγω έντεκα οικισμών (οι δύο είναι δίδυμοι: Λογγάς 1 και 2, Τσιούκα Αρβανιτών και Τσιούκα Βλάχων), τα εκτρεφόμενα ζώα, ήτοι πρόβατα, χοίροι, αλλά και μελίσσια, καθώς και τα παραγόμενα τότε σ’ αυτούς γεωργικά προϊόντα, ήτοι σιτάρι, κριθάρι, κάνναβη και λινάρι. Υπήρχε ακόμα και ένας ειδικός «φόρος εγκληματιών και γάμων», ο οποίος επιβάλλεται με ενιαία φορολογία. Επίσης υπήρχε και η σπέντζα, η οποία ήταν χρηματικός φόρος που εισέπρατταν οι σπαχήδες από τους εγκατεστημένους στα φέουδά τους Χριστιανούς χωρικούς και ο οποίος ήταν ανάλογος με την έκταση και την ποιότητα του καλλιεργούμενου εδάφους, αλλά και την οικογενειακή κατάσταση του φορολογουμένου. Ως προς τον πληθυσμό των αναφερομένων οικισμών, όπως αυτός συνάγεται από τον αριθμό των φορολογουμένων στον καθένα από αυτούς, διαπιστώνουμε ότι, σε σύγκριση με τον σημερινό, αλλά και από το 1881 και εξής, έχουν σημειωθεί σημαντικές αυξομειώσεις. Το 1454/55 πρώτη ήταν η Τσιούκα Αρβανιτών (Γήλοφος) με 62 οικογένειες, με δεύτερο τον Κονισκό με 60 οικογένειες, τρίτη την Τσιούκα Βλάχων (χειμαδιό
[διαβάστε στη συνέχεια]-
ΑΡΧΙΚΗ
-
ΠΑΛΙΕΣ ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ ΧΩΡΙΩΝ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΓΡΕΒΕΝΩΝ
ΟΝΟΜΑΣΙΕΣ Σ’αυτή τη σελίδα δείτε την παλιά και τη νέα ονομασία των χωριών του νομού Γρεβενών καθώς και την χρονολογια μετονομασίας τους Αράπης Δήμητρα 1961 Βάιπες Δαφνερόν 1927 Βαντσικό Κυδωνιές 1927 Βάρτσα Βάρις 1927 Βέντσια Κέντρον 1927 Βηλιά Οροπέδιον 1927 Βιβίτσι Εκκλησιά 1927 Βίτσι Λόχμη 1927 Βοδεντσικό Πολυνέρι 1927 Βραβόνιστα Καλή Ράχη 1927 Βραστό ή Βράστινο Ανάβρυτα 1927 Βραχοπλαγιά (Λιμπόχοβον) Τρίλοφον 1929 Γκομπλαράκι Μικρό 1927 Γκομπλάρι Μερσίνα 1927 Γκρέση Γριά 1927 Γκριντάδες Αιμιλιανός 1927 Γουρουνάκι Νεοχώριον 1950 Δέλνο Πρόσβορον 1927 Δημηνίτσα Καρπερόν 1927 Δόβρανη Έλατος 1927 Δοβρούνιστα Κληματάκι 1927 Ζάλοβο Τρίκωμον 1927 Ζαπανταίοι Λαγκαδιά 1927 Ζημνιάτσι Παλιουριά 1928 Ζυγόστι Μεσόλακκος 1927 Καταφύγιο Καλλιθέα 1961 Κατωχώριον (Σέλιτσα) Εράτυρα 1928 Κολοκυθάκι Πευκάκιον 1963 Κοντσικιότι Ελεύθερον 1927 Κόπριβα Κνίδη 1927 Κοσκού Ταξιάρχης 1927 Κριθαράς Κριθαράκια 1919 Κρίφτσι Κυβωτός 1927 Λαβάνιτσα Μικρολίβαδον 1927 Λεπενίτσα Περιβολάκι 1928 Λιμπίνοβο Διάκος 1927 Λούμπινστα Βαλάνια 1927 Λούντσι Καλλονή 1927 Λουτσίσνο Λαγκαδάκια 1927 Μάγερ Δασύλλιον 1927 Μάνες Ανθρακιά 1927 Μελεντσικό Μιλανή 1927 Μονή Ζάμπουρτας Μονή Οσίου Νικάνορος 1927 Μπάλτινο Καταφύγι 1927 Μπεσιριτσά Άκρη 1927 Μπίσοβο Δύσβατον 1927 Μπόζοβο Πριόνια 1927 Μπούρα Δοξαράς 1927 Νασινίκος Νησί 1928 Ντοβράτοβο Βατόλακκος 1927 Παλαιοκόπρια Δασάκιον 1950 Παλαιοκόπριβα Παλαιοκνίδη 1927 Πικριβένιτσα Αμυγδαλιές 1927 Πινιάρ Ελάφι 1928 Πισκό Πιστικόν 1927 Πιτσούγγια Δασοχώρι 1927 Πλέσια Μελίσσι 1927 Ραδοβίστ Ροδιά 1927 Ραδοσίνιστα Μέγαρον 1927 Ρατοβίστα Ραδοβίστι 1919 Ράτσι Αγάπη Γρεβενών 1927 Ριάχοβο Παρόρειον 1927 Σαδοβίτσα Μικροκλεισούρα 1927 Σαραγκαναίοι Πανόραμα 1927 Σέλισμα Διασελάκι 1927 Σίτοβο Σιταράς 1927 Σούμπινο Κοκκινιά 1927 Σπάτα Πολύδενδρον 1927 Στηχάζι Αηδόνια 1927 Σύνιστα Τριφύλλι 1927 Σφίλτσι Χρώμιον 1927 Σχίνοβο Δεσπότης 1927 Τίστα Ζιάκα 1927 Τόριστα Ποντηνή 1927 Τούζι Αλατόπετρα 1927 Τουργιούκι Τουρνίκι 1919 Τουρνίκι Παναγία 1955 Τριβένι Σύδενδρον 1927 Τριτσικό Τρίκορφο 1927 Τσαπουρνιά Τρικοκκιά 1927 Τσίπη Μικροχώρι 1928 Τσιράκι Άγιος Κοσμάς 1927 Τσούκα Γήλοφος 1927 Τσούργιακας Αετιά 1927 Τσούρχλι Άγιος Γεώργιος 1927 Φίλιο Φέλλιον 1949 Χωλένιστα Δίπορον 1927
[διαβάστε στη συνέχεια]